به گزارش ایران اکونا به نقل از خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، بورس تهران با هدف افزایش نقدشوندگی بازار، بهبود کارایی ساختار معاملات و ایجاد فرصت برای سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز، مرحله‌ای جدید با عنوان «معاملات پایانی (TAL)» را از فردا(سه‌شنبه، 19 آبان) به چرخه معاملات روزانه اضافه می‌کند. این سازوکار که پیش از این در اغلب بورس‌های بزرگ جهان اجرا می‌شود، امکان خرید و فروش سهام با قیمت پایانی روز را برای همه سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند.
ریزش 72 هزار واحدی شاخص کل بورسدر بازار سرمایه ایران، نوسانات قیمتی روزانه می‌تواند در دامنه‌ای حدود مثبت و منفی سه درصد رخ دهد؛ به این معنا که قیمت سهام در طول روز تا شش درصد تغییر می‌کند. این نوسان برای گروهی از سرمایه‌گذاران حرفه‌ای فرصتی برای کسب سود روزانه است، اما در مقابل، بسیاری از نهادهای مالی از جمله سبدگردان‌ها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، هلدینگ‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری تمایلی به پذیرش چنین ریسکی ندارند. این دسته از بازیگران ترجیح می‌دهند معاملات خود را بر اساس قیمت نهایی و تثبیت‌شده روز انجام دهند تا در معرض نوسانات کوتاه‌مدت قرار نگیرند.
بر اساس دستورالعمل جدید بورس تهران، مرحله معاملات پایانی هر روز پس از پایان معاملات عادی و تعیین قیمت پایانی در ساعت 12:30 آغاز می‌شود. پس از یک وقفه فنی 15 دقیقه‌ای، از ساعت 12:45 تا 13، بازار وارد مرحله TAL می‌شود. در این بازه، همه سفارش‌ها صرفا با قیمت پایانی همان روز وارد سامانه معاملات می‌شوند و اجرای سفارش تنها در همین قیمت امکان‌پذیر است.
نکته قابل‌توجه این است که معاملات انجام‌شده در مرحله TAL بر شاخص کل، شاخص هم‌وزن یا حجم مبنا تاثیری ندارد، زیرا قیمت پایانی پیش از آغاز این مرحله محاسبه می‌شود. این ویژگی، مرحله جدید را به بستری ایمن برای انجام معاملات بدون ریسک نوسان روزانه تبدیل کرده است.
اجرای این مرحله در فاز نخست برای شرکت‌های تابلوی اصلی بازار اول آغاز خواهد شد و در مراحل بعدی به سایر تابلوها و بازارها گسترش می‌یابد. بورس تهران همچنین اختیار دارد در شرایط خاص، از جمله صف‌های سنگین خرید یا فروش یا وضعیت‌های خاص عملیاتی و نظارتی، از اجرای معاملات پایانی برای برخی نمادها جلوگیری کند.
مطابق الگوی بورس‌های پیشرفته دنیا، بخشی قابل‌توجه از حجم و ارزش معاملات معمولا در مرحله پایانی انجام می‌شود. از این رو، پیش‌بینی می‌شود اجرای معاملات TAL در بورس تهران نیز به افزایش حجم و ارزش معاملات، رشد نقدشوندگی و ارتقای عمق بازار سرمایه منجر شود.
افزون بر این، سرمایه‌گذاران حقیقی نیز می‌توانند از این امکان بهره‌مند شوند و سفارش‌های خود را در مرحله پایانی ثبت کنند. در واقع، معاملات TAL نه‌تنها مرحله‌ای جدید به بازار سهام افزوده، بلکه هیچ‌یک از مراحل یا امکانات پیشین را تغییر نمی‌دهد؛ بنابراین فعالان بازار همچنان می‌توانند معاملات روزانه خود را طبق روال گذشته انجام دهند.
اجرای معاملات پایانی در بورس تهران، گامی در جهت استانداردسازی تدریجی بازار سرمایه و هم‌سویی با رویه‌های جهانی ارزیابی می‌شود. این اقدام ضمن افزایش شفافیت، به بهبود تجربه سرمایه‌گذاران، افزایش اعتماد عمومی و جذب سرمایه‌های جدید در بازار کمک خواهد کرد.
